Yağma Suçu | TCK m.148 (Gasp)

Yağma suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 148 – 150’inci maddelerinde düzenleme altına alınmıştır. Yağmanın uygulamadaki bir diğer ismi ise gasptır. Yağma (gasp) suçu; zilyetliği bir başkasına ait olan taşınır (menkul) bir malın cebir veya tehdit kullanmak suretiyle alıkonması sonucunda oluşur. İşbu suç, mağdurun malvarlığına yönelik icra edilen haksız bir fiildir ve Türk Ceza Kanunu’nca hapis cezası yaptırımına bağlanmıştır. İçeriğimizde, yağma suçuna ilişkin merak konusu hususlar izah edilmiş olup dikkatle okunması tavsiye olunur.

Yağma Suçu Nedir?

Yağma (gasp) suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 148. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.

(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.

Yağma Suçunun Unsurları ve Şartları

Herhangi bir gerçek kişi, yağma (gasp) suçunun faili olabilir. Yine herkes işbu suçun mağduru olabilir. Suçun hukuki konusunu ise bir başkasına ait olan menkul (taşınır) bir mal oluşturmaktadır. Yağma (gasp) suçunun fiil unsuru ise suçun seçimlik hareketli bir suç olması nedeniyle cebir veya tehdittir. Tehdit veya cebir kullanmak suretiyle bir başkasına taşınır malın alınması, bu suçun hareket unsurunu oluşturur. Yağma (gasp) suçunun şartları ise şunlardır:

• Başkasına ait olan malın alınması,
• Cebre veya tehdide başvurulması.

Yağma Suçu Cezası

Yağma (gasp) suçunun cezasını; temel hali yani basit şekli için öngörülen ceza ve nitelikli hali için öngörülen ceza olmak üzere iki başlıkta inceleyelim.

Yağma Suçu Temel Hali (Basit Şekli) Cezası

Suçu, Kanun’un 148. maddesinde düzenlenen şekliyle işleyen kişi hakkında 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.

Yağma Suçu Nitelikli Hali Cezası

Gasp suçunun nitelikli halleri ve suçun nitelikli hal dahilinde işlenmesi durumunda öngörülen ceza Kanun’un 149. maddesinde düzenlenmiştir. Nitelikli haller için öngörülen cezayı izah etmeden önce, suçun nitelikli unsurlarını sıralayalım: suçun;

• Silah kullanılarak,
• Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
• Birden çok kişi tarafında beraber,
• Yol kesmek suretiyle veya konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,
• Bedensel veya ruhsal açıdan kendisini müdafaa edemeyecek halde bulunan bir kimseye karşı,
• Mevcut olan veya var kabul edilen suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten faydalanmak suretiyle,
• Suç örgütüne menfaat temin etmek amacıyla,
• Gece vaktinde,

İşlenmesi durumunda, fail hakkında 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.

Yağma Suçu İndirim Halleri

Yağma (gasp) suçunun failine hükmedilecek cezada indirime gidilmesini gerektiren durumlar Kanun’un 150’inci maddesinde hükme bağlanmıştır. Buna göre, suçun konusunu oluşturan malın değerinin az olması halinde, faile hükmedilecek cezada üçte birden yarıya kadar indirime gidilebilir. Bir diğer indirim hali ise suçun, hukuki bir ilişkiye dayanan alacağın tahsil edilmesi gayesiyle işlenmesidir.

Yağma Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, HAGB ve Erteleme

Gasp suçu nedeniyle sanık hakkında hükmedilecek hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. İşbu suç hakkında erteleme hükümlerine başvurmak da mümkün değildir. Son olarak, yağma (gasp) suçunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) müessesesine başvurmanın da mümkün olmayacağını belirtelim.

Yağma Suçu Zamanaşımı ve Şikayet Süresi, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

Yağma (gasp) suçu ve suçun nitelikli halleri için öngörülen dava zamanaşımı süresi, suçun işlendiği an itibariyle 15 yıldır. Suçun işlendiği tarihi takiben 15 yıllık dava zamanaşımı süresi içinde soruşturulması ya da suç hakkında dava açılması gerekir. Bahse konu suç ve suçun nitelikli hallerinin takibi şikayete bağlı değildir; bu nedenle, suça ilişkin re ‘sen takip söz konusudur. Gasp suçu 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253/1’inci maddesinde düzenlenen suçlardan biri değildir. Bu nedenle, uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.

İşbu suç hakkında yargılama faaliyeti ağır ceza mahkemesi marifetiyle icra edilir. Suçun faili çocuksa çocuk ağır ceza mahkemesi görevlidir. Yağma (gasp) suçu, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulama alanı bulabileceği suçlardandır. Fail, suç sebebiyle mağdurun gördüğü zararı kısmen ya da tamamen giderdiği veya suçu birlikte işlediği kişilerin kimliklerini yetkili mercilere ifade ettiği takdirde, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanabilir ve cezasında indirime gidilebilir. Buna göre, fail;

• Suç hakkında kovuşturma başlatılmadan önce etkin pişmanlık gösterir ve mağdurun zararını aynen geri verir ya da tazmin etmek suretiyle tamamen giderirse hükmedilecek cezanın yarısına kadar,
• Suç hakkında kovuşturma başlatılmasına karşın hüküm verilmeden önce etkin pişmanlık gösterirse hükmedilecek cezanın üçte birine kadar indirim uygulanır.