İş hukuku davaları işçi ve işveren arasında çıkan uyuşmazlıklarda görülür. Özel ihtisas mahkemeleri olan iş mahkemelerinde bu davalara bakılmaktadır. Yapılan bazı düzenlemeler mahkemeler ile ilgili olarak da yenilik getirmiştir. İş sözleşmeleri bu davalarda öncelikli yer tutar.

İş Hukuku Davaları Nelerdir?

İş hukuku davaları iş hukukundan kaynaklanan tazminat, alacak, tespit gibi uyuşmazlıklar için açılan davalardır. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda iş davaları ile ilgili açık tanımlamalara yer verilmiştir.

Anlaşmazlık ortaya çıktığında ilk başta uzlaşmaya gidilir. Uzlaşmaya varılmadığında işçiler haklarını aramak için iş mahkemelerine başvurabilirler. Ayrıca SGK sorunları da iş mahkemelerinde görülür.

İş Hukuku Davalarına Hangi Mahkeme Bakar?

İş hukuku davalarına İş Mahkemeleri bakar. Eskiden bu davalara Asliye Hukuk Mahkemeleri bakardı. İş ilişkisinden, sözleşme veya kanundan doğan her türlü uyuşmazlık bu mahkemelerin görev alanındadır.

İş mahkemesinin olmadığı yerlerde davalara Asliye Hukuk Mahkemeleri bakar ancak öncelik iş mahkemelerine aittir.

İş hukuku davalarında 2018 senesinde yapılan bir düzenleme ile arabuluculuk unsuru getirilmiştir. Bazı iş davalarında öncelikle arabuluculuk sistemine başvurmanız gerekir; sonuçta uzlaşma sağlanamazsa iş mahkemesine dava açılır.

İş Mahkemesinin Görevleri

İş hukuku davaları iş mahkemelerinin yetki alanı içindedir. İş mahkemelerinin görevleri ise şunlardır:

• İhbar tazminatı, kıdem tazminatı, kötü niyet tazminatı vb. sorunlara bakar
• İşçilerin alacak davaları için de iş mahkemesi görevlidir; fazla mesai alacağı, ücret alacağı vb.
• İş kazası ile ilgili sorunlar, ölüm olayları ve tazminat konularına bakar
• Tespit ile ilgili davalar da ( İş hukuku ile alakalı ) iş mahkemesinde görülür
• Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilgili anlaşmazlıklar
• İşe iade davalarına da iş mahkemeleri bakar
• Özel kanunlarla belirlenen bazı davalar da iş mahkemelerinin görev tanımı içindedir

İş mahkemelerine dava açmak için dilekçe ile başvurmanız gerekir.

İş Hukuku Davaları Nasıl Açılır?

İş hukuku davalarında basit yargılama usulü geçerlidir. Basit yargılama usulünde davanın açılması veya bir dava için yanıt verilmesi dilekçe ile gerçekleşir. Davalı kişiye dava dilekçesi tebliğ edildikten sonra iki hafta içinde cevap verilmelidir.

Taraflar dilekçelerinin kapsamına konu ile ilgili tüm delilleri de eklemelidirler. Önemli bilgiler de dilekçede yer almalıdır.

İş hukuku davaları hakkında danışmanlık ve avukatlık hizmeti almak için Avukat Melih Saatçı ile iletişime geçebilirsiniz.

İş Hukuku Davaları ve Zorunlu Arabuluculuk

İş hukuku davaları sürecinde 2018 yılı itibariyle zorunlu arabuluculuk düzenlemesi yapılmıştır. Kişiler özgür iradeleri doğrultusunda 3. ve tarafsız bir kişiyi arabulucu olarak belirlerler.

Arabulucu sistemine dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra başvurulabilir. İş hukuku alanına giren bazı uyuşmazlıklarda öncelikle arabulucu yöntemini kullanmak zorunludur.

Bazı durumlarda bu dava şartı olarak nitelendirilir. Dava şartı olan durumlarda eğer arabulucuya gidilmeden dava açılmışsa reddedilecektir.

İşçi ve işveren şu konularda dava açmadan önce arabulucu ile uzlaşma sağlamaya çalışmalıdırlar:

• Fazla çalışma ücreti, maaş alacağı, yıllık ücretli izin alacakları, bayram ve genel tatil ücretleri
• Kötü niyet tazminatı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı
• Hakaretten kaynaklı tazminat davaları
• İşe iade davaları

İş hukukunda bu belirtilenler dışındaki davalar direkt olarak İş Mahkemesi’ne açılabilir. Bu alanlarda ise işçi ve işveren öncelikle arabulucuya başvurmalıdırlar.

Tazminatlar konusunda örneğin iş kazaları veya tespit davaları da doğrudan iş mahkemelerine açılabilir. Bu durumlarda arabulucu zorunluluğu yoktur.

Görevli İş Mahkemesinin Belirlenmesi

İş mahkemeleri iş davalarına bakmakla yükümlüdür. İş mahkemelerine açılacak olan davalarda ise yetkili mahkeme belirlenir. Dava açıldığı tarihte gerçek veya tüzel davalı kişinin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Ayrıca işlemlerin yapıldığı yer mahkemesi de görevlidir.

İş hukuku davalarında birden fazla davalı bulunuyorsa birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olarak belirlenir. İş kazasından ötürü açılan bir tazminat davası söz konusuysa zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi veya kazanın/zararın meydana geldiği yer mahkemesi davaya bakar.

İş Hukuku Davalarında Görevsizlik Kararı

İş hukuku davaları yetkili olmayan bir mahkemeye açıldığında görevsizlik kararı çıkar. Bu durumda iş mahkemesi davayı yetkili mahkemeye gönderir ve bunun dışında herhangi bir işlem yapmaz.

Görevli mahkemeye dosyanın iletilmesi kendiliğinden yani re’sen gerçekleşmez. Bunun için görevsizlik kararını takiben 15 gün içinde taraflardan en az birinin talepte bulunması gerekir.

Süresi içinde talepte bulunulmazsa mahkeme iş hukuku davasını açılmamış olarak sayılmasına karar verir.

İş Mahkemesinin Kararlarının İstinaf Edilmeleri

İstinaf veya temyiz için iş mahkemesi kararını bir üst düzeydeki görevli mahkemeye iletebilirsiniz. İstinaf hukuki ve maddi vakia açısından kararın bir üst düzeydeki mahkeme tarafından yeniden değerlendirilmesi anlamına gelir. İş mahkemesi tarafından verilen karar taraflara tebliğ edildiği tarihten itibaren 2 hafta içinde başvuru yapılmalıdır.

İstinaf başvurusu yapmak için karar verilen davada miktar/değer 4.400 TL’yi aşmış olmalıdır. Bu sınırı aşmayan kararlar kesin olarak nitelendirilir ve istinaf başvuru yolu kapalıdır.

Hukuki açıdan ara kararlara istinaf başvurusu yapılamaz. Bunun istisnası ise ihtiyatı haciz veya ihtiyati tedbirdir. Bu kararlara karşı istinaf başvuru yapılabilir; son kararın verilmesinin beklenmesine gerek yoktur.

İş Mahkemesi Kararlarının Temyiz Edilmeleri

Temyiz ise istinaf başvurusu sonucunda yapılan inceleme ile verilen hükmü denetler. Kanun yolu olarak iş hukuku davalarında temyiz başvurusu yapılabilir. İstinaf mahkemeleri iş davaları ile ilgili karar alırlar; taraflar isterlerse bu kararı temyize götürebilirler.

Temyiz için de istinafta olduğu gibi bazı koşullar vardır. İstinaf kararındaki miktar 58.800 TL üzerinde olmalıdır. Bu miktarın altındaki kararlar kanunen kesindir ve temyiz edilemez.

İstinaf mahkemesi ihtiyati tedbir veya haciz kararı aldıysa bu kararlar için temyiz başvurusu yapılamaz.

İş Davalarının Süresi

İş hukuku davaları davaya göre farklı sürelerde tamamlanır. İş mahkemelerine açılan tazminat ve benzeri iş hukuku davalarında amaçlanan süre 540 gündür. Bu süreyi Adalet Bakanlığı belirlemiştir.

Ortalama olarak 18 ay içinde alacak, verecek, tazminat, SGK vb. gibi konularda açılan davaların tamamlanması hedeflenir. Belirtilen süre iş mahkemelerinin alacakları karar ile ilgilidir. 18 ay içine temyiz ve istinaf kararları süreci eklenmemiştir.

İstinaf ve Yargıtay mahkemeleri süreyi biraz daha uzatabilir. İş mahkemelerinde dava açılması ve dilekçe verilmesinden sonra 30 gün içinde tebliğ işlemi gerçekleşir.

Tebliğ edilen dilekçeye cevap verme süresi ise 14 gün olarak belirtilmiştir. Ortalama olarak 45-60 gün içinde iş hukuku davalarının ilk duruşması için gün verilir.

İş mahkemesine açılan davadan sonra 540 gün içinde kararın verilmesi hedeflenir. Gerekçeli karar ise 30 günlük sürede hakim tarafından yazılır. Gerekçeli karar her iki tarafa da tebliğ edilir. Normalde tebliğ süresi 30 gündür ancak e-tebliğ durumunda süre 7 gün olarak belirlenmiştir.

14 gün içinde eğer tazminat miktarı 4.400 TL üzerinde ise taraflar istinaf başvurusunda bulunabilirler. İtiraz gelmezse verilen karar kesinleşir. İstinaf mahkeme süreleri ise ortalama 6 ile 9 ay arasındadır.

Sürecin Yargıtay aşaması ise 12-18 ay içinde tamamlanır. İşe iade davaları iş hukuku alanında en çabuk sonuçlanan davalar arasındadır. 60 gün içinde karar verilir. Kıdem tazminat davaları ise en çok açılan dava türlerindendir. Hedeflenen dava sonuçlanma süresi ise 540 gündür.