Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma davası, evlilik birliğinin sona ermesi talebiyle açılan, inşai nitelikli bir davadır. Evlilik birliğini sona erdirmek isteyen taraf ve/veya taraflar, boşanma davası nasıl açılır? sorusuna yanıt arar. Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki farklı şekilde açılabilen boşanma davası, bahse konu davalardan hangisinin tercih edileceğine göre farklı şekillerde açılır. Fakat, her iki dava da aile mahkemesinde, aile mahkemesi kurulmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemesinde açılır.

Evlilik birliği, ancak boşanma yönünde verilen mahkeme kararının kesinleşmesiyle sona erer. Evlilik birliğinin sona ermesi için boşanma davası açmak isteyen taraf iki nüsha dava dilekçesi, varsa eklemek istediği belgeler ve nüfus cüzdanı fotokopisi ile aile mahkemesinde, aile mahkemesinin kurulmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesinde boşanma davası açabilir. Görev – yetki sahibi mahkemeye ibraz edilecek boşanma davası dilekçesinde;

• İleri sürülen boşanma sebepleri,
• Boşanma sebeplerinin nasıl ispat edileceği,
• Tanıkların adı, soyadı ve adres bilgileri,
• Belirli kurumlarda bulunan, mahkemece yazı yazılarak getirtilmesi istenen belgelere ve kayıtlara dair açıklamalar, yer almalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların uygun gördükleri herhangi bir adliyenin aile mahkemesinde açılabilir. Bahse konu davada en mühim husus, anlaşmalı boşanma protokolüdür. Zira, aile mahkemesi, taraflarca kabul edilen ve mahkemeye sunulan anlaşmalı boşanma protokolünü esas alarak boşanmaya hükmeder. Hukuk tekniği ve bilgisi gerektiren, hatalı veya ihmali bir düzenleme sebebiyle telafisi güç kayıplara neden olabilen boşanma protokolünün, deneyimli bir boşanma avukatı marifetiyle düzenlenmesi en doğru yaklaşımdır.

Anlaşmalı boşanma davası, TMK m.166/3’te düzenleme alanı bulmuştur. Buna göre; en az bir yıl süren evlilik birliklerinde, tarafların beraber başvurması ya da taraflardan birinin açtığı boşanma davasının diğer taraça kabulü halinde, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı kabul edilir. Bu durumda, mahkemece boşanma yönünde hüküm tesis edilebilmesi için, tarafların bizzat hakim tarafından dinlenmesi ve iradelerini özgürce ifade ettiklerine kanaat getirilmesi ve protokolün uygun bulunması gerekir. Anlaşmalı boşanma davası şartları;

• Evlilik birliği en az bir yıldır devam ediyor olmalıdır.
• Taraflar aile mahkemesine birlikte başvurmalı ya da taraflardan birinin açtığı boşanma davası diğer tarafça kabul edilmelidir.
• Eşler hakim huzurunda boşanma yönündeki iradelerini bizzat açıklamalıdır.
• Hakim, anlaşmalı boşanma protokolünü uygun bulmalıdır.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davası, tarafların, boşanmaya esas teşkil eden vakıalarda anlaşmazlığa düştüğü boşanma davasıdır. Bahse konu dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161’inci ve 166’ıncı maddeleri arasında hükme bağlanan boşanma sebeplerinden en az birine dayanılarak açılır. Boşanma sebepleri; genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olmak üzere iki başlıkta incelenir. Kanun koyucu, boşanmanın özel sebeplerini Kanun’da tahdidi düzenlenmiştir:

• Zina (aldatma) | TMK m.161,
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış | TMK m.162,
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme | TMK m.163,
• Terk | TMK m.164,
• Akıl hastalığı | TMK m.165.

Sıralanan boşanma sebepleri, 4721 sayılı Kanun’da düzenleme altına alınan özel boşanma sebepleridir. İşbu sebepler haricinde özel boşanma nedenine dayalı bir boşanma davası açılamaz. Boşanmanın özel boşanma sebeplerine dayalı çekişmeli boşanma davası açan taraf, yalnızca ileri sürdüğü boşanma sebebini ispatla mükelleftir. Davalı tarafın kusurlu olduğunu ispat etmekle mükellef değildir. Boşanmanın genel sebepleri ise özel sebeplerde olduğu gibi sınırlı sayıda düzenlenmemiştir.

Şiddetli geçimsizlik, güven sarsan davranışlar, evlilik yükümlülüklerine yerine getirememe gibi evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan birçok sebep, boşanmanın genel sebeplerine örnek teşkil eder. Çekişmeli boşanma davalarında yalnızca boşanma nedenleri üzerinde değil; bununla birlikte, nafaka, velayet, maddi ve manevi tazminat, ev eşyalarının paylaşımı, hangi tarafın daha fazla kusurlu olduğu gibi hususlarda da ihtilaf söz konusu olabilir.

Boşanma Davası Nerede Açılır? Yetkili ve Görevli Mahkeme

Boşanma davası, gerek anlaşmalı gerekse çekişmeli boşanma davalarında aile mahkemesinde, aile mahkemesi kurulmamış yerlerde ise asliye hukuk mahkemesinde açılır. Yetkili mahkeme açısındansa belirli farklılıklar mevcuttur: anlaşmalı boşanma davası, yukarıda zikredildiği üzere herhangi bir adliyenin aile mahkemesinde açılabilirken, çekişmeli boşanma davasında bazı yetki kuralları söz konusudur. Çekişmeli boşanma davasında yetkili mahkeme:

• Davalının yerleşim yeri mahkemesi,
• Davacının yerleşim yeri mahkemesi,
• Tarafların son altı aydan beri ikamet ettikleri yer mahkemesidir.

Sıkça Sorulan Sorular

• En Kısa Yoldan Nasıl Boşanılır?

En az bir yıldır evli olan, boşanmanın mali sonuçlarında ve çocuklara ilişkin hususlarda uzlaşan eşler, herhangi bir adliyenin aile mahkemesinde anlaşmalı boşanma davası açabilir. Anlaşmalı boşanma davası – istisna durumlar hariç – tek celsede sonuçlanır.

• Boşanma Davasını Kim Açarsa Avantajlı Olur?

Boşanma davasının kim tarafından açıldığı, dava neticesi itibariyle önemli değildir. Mühim olan, boşanmaya esas teşkil eden vakalarda hangi tarafın kusurlu olduğudur.

• Avukatsız Boşanmak Mümkün mü?

Taraflar avukat yardımı olmaksızın boşanma davası açabilir ve davayı takip edilir. Ancak, hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına avukat yardımına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır.