Trafik kazaları her yıl binlerce kişinin ölümüne veya yaralanmasına sebep olmaktadır. Ayrıca bu kazalar milyonlarca liralık maddi hasarlara sebep olmaktadır. Trafik kazası sonucu can kaybı yaşamış veya maddi/manevi hasar almış kişiler ve yakınları trafik kazası nedeniyle tazminat davası açabilir. Peki bu trafik kazası nedeniyle tazminat davası nedir ve davanın detayları nelerdir? İşte detaylar!

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Ne Anlama Gelir?

Bir motorlu karayolu aracının bir başka taşıta, yayaya, hayvana veya nesneye çarpması sonucu meydana gelen olaya trafik kazası denir. Trafik kazaları sonucu maddi veya manevi hasar meydana gelir. Ayrıca kaza sonucu yaralanma veya ölüm durumları oluşabilir. Peki trafik kazası nedeniyle tazminat davası nedir?

Bir trafik kazası sonrası zarara uğrayan kişi veya kişilerin kazaya sebep olan kişi veya kişilere açtığı hukuki dava türüne trafik kazası nedeniyle tazminat davası denir. Türk Ceza Kanunu’nda bu uygulama, zarara uğrayan kişi veya kişilerin mağduriyetini gidermek için yer almaktadır.

Trafik kazaları hukuki olarak birkaç kategoride incelenebilir. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• Ölümlü trafik kazaları
• Yaramalı trafik kazaları
• Maddi hasarlı trafik kazaları

Trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davalarında kazanın kategorisi ve mağdur kişi veya kişilerin durumları önem taşımaktadır. Ancak mağdur kişilere sağlanan bu hak ile ilgili zamanaşımı, tazminat miktarı gibi bazı önemli bilgiler sınırlandırılmıştır. Dolayısıyla hakkında detaylı olarak incelenmesi gerekir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasında Zaman Aşımı

Trafik kazası nedeniyle tazminat davaları, haksız fiil sonrası kaybedilen maddi değerlerin sağlanması amacını taşır. Ancak bu uygulamada zaman aşımı sınırı vardır. Tazminat davası başvurusu yapmak isteyen kişi veya kişiler için süre, haksız fiilin gerçekleştiği gün başlar. Yani trafik kazasının olduğu gün dava hakkının kazanıldığı ilk gündür. Davacı için zaman aşımı süresi iki yöntem kullanılarak belirlenir. Bu uygulamalar aşağıdaki gibidir:

• Tazminat davası esas zaman aşımı süresi: Bir trafik kazası sonrasında mağdur kişinin veya yakınlarının 2 yıl içerisinde tazminat davası açma hakkı vardır. Örneğin 29.03.2019 yılında gerçekleşen bir trafik kazası sonrası mağdur kişi veya yakını 29.03.2021 tarihine kadar tazminat davası açabilir. Eğer mağdur kişinin yakını haksız fiili (kazayı) daha geç öğrendiyse kaza gününden sonra 10 yıl tazminat davası açma hakkı vardır. Bu süre sonunda mağdur kişilerin dava açma hakkı sona erer.
• Ceza zaman aşımı süresi: Trafik kazalarında ölüm veya yaralanma varsa bir suç işlenmiş kabul edilir. Yani trafik kazasında yaralanma varsa suçlu kişi ‘Taksirle adam yaralama suçu’; ölüm varsa ‘taksirle adam öldürme suçu’ kapsamında yargılanır. Bu tip durumlarda suç için öngörülen dava zaman aşımı süresi içerisinde mağdur kişi veya kişiler de tazminat davası açabilir. Yani mağdur kişilerin esas zaman aşımı süresi dolduysa, kişiler ceza zaman aşımı süresinden yararlanabilirler. Yaralama veya öldürme suçu davası devam ederse dava süresi boyunca mağdur kişi tazminat davası açma hakkına sahiptir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

‘Trafik kazası nedeniyle tazminat davası nedir?’ sorusunu yanıtladık. Peki bu tazminat davasını kimler açabilir? Bu sorunun cevabını vermek için öncelikle kazanın sonuçlarını incelemek gerekir. Trafik kazasının sonuçları ve bu sonuçlara göre tazminat davası hakkı kazanan kişiler aşağıdaki gibidir:

• Eğer yaralanma ile biten bir kaza varsa: Yaralanan kişi şahsen maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Bu durumda açılan maddi tazminat davası çalışma hayatı boyunca yaşayacağı işgücü kaybı ve tedavi masrafı içindir. Manevi tazminat davası ise kaza sonucu yaşadığı elem ve keder içindir.
• Eğer ağır bedensel yaralanma (sakatlanma) ile biten bir kaza varsa: Ağır yaralanan kişini annesi, babası, eşi, çocukları veya nişanlısı maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ağır bedensel yaralanma durumları; uzuv kaybını veya hayati fonksiyonları gerçekleştirememe durumlarını kapsar.
• Eğer ölüm ile biten bir kaza varsa: Mağdur kişinin yaşadığı dönemde destek verdiği kişiler maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Yani ölen kişi evli ise eşi veya çocukları; bekar ise annesi veya babası davacı olabilir. Ayrıca yaşadığı dönem boyunca ölen kişiden destek aldığını ispatlayan hala, dayı, teyze yakınlar da manevi ve maddi tazminat davası açabilir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Kime Karşı Açılabilir?

‘Trafik kazası nedeniyle tazminat davası nedir?’ sorusunu yanıtlarken davanın kime karşı açıldığını da belirtmek gerekir. Çünkü yaralanmalı, ölümlü veya maddi hasarlı trafik kazalarında yalnızca haksız fiili gerçekleştiren kişiye dava açılmaz. Mağdur kişi veya yakınları aşağıdaki kişilere dava açabilir:

• Araç sürücüsü: Trafik kazası durumlarında kusurlu araç sürücüsüne maddi veya manevi tazminat davası açılabilir.
• Araç sahibi: Araç sahibi, 2918 sayılı KTK 85/1 maddesine göre araç işletenidir. Bu nedenle mağdur kişiler trafik kazası sonrası araç sahibine maddi veya manevi tazminat davası açılabilir.
• Araç işleteni: HGK 2015 2890 kararına göre araç işleteninin trafik kazasında sorumluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle mağdur kişiler trafik kazası sonrası araç sahibine maddi veya manevi tazminat davası açılabilir.
• Sigorta şirketi: Zorunlu trafik sigortası ve kasko sigortası bulunan araçlarda trafik kazası durumunda sigorta şirketi sorumlu olmaktadır. Dolayısıyla mağdur kişiler trafik kazası sonrası araç sahibine maddi veya manevi tazminat davası açılabilir.

Ölümlü ve Yaramalı Trafik Kazalarında Hangi Zararlar Talep Edilebilir?

Bir trafik kazası yaralanmaya veya ölüme sebep olduysa mağdur kişiler maddi ve/veya manevi tazminat davası açabilir. Bu davaların amacı mağdur kişilerin zararlarını telafi etmesidir.

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Nedir?

Ölümlü trafik kazalarında talep edilebilecek zararlar ve alınabilecek tazminatlar aşağıdaki gibidir:

• Ölen kişinin cenaze masrafları
• Ölen kişinin varsa hastane tedavi masrafları
• Trafik kazası nedeniyle oluşan elem, acı ve ızdırap nedeniyle manevi tazminat
• Destekten yoksun kalma tazminatı

Yaralanmalı trafik kazalarında talep edilebilecek zararlar ve alınabilecek tazminatlar aşağıdaki gibidir:

• Trafik kazası nedeniyle oluşan elem, acı ve ızdırap nedeniyle manevi tazminat
• Yaralanan kişinin tedavi masrafları
• Yaralanan kişinin kazancına dair kayıplar
• Yaralanan kişinin çalışma gücünün azalması veya yitirilmesi nedeniyle doğan kayıplar
• Yaralanan kişinin ekonomik geleceğinin sarsılmasından dolayı oluşan kayıplar

Trafik Kazalarında Maddi ve Manevi Tazminat Hesabı

‘Trafik kazası nedeniyle tazminat davası nedir?’ sorusunu yanıtladık. Peki dava sonucu mağdurlara verilecek maddi ve manevi tazminat nasıl hesaplanır?

Trafik kazalarında maddi ve manevi tazminat tutarlarının net bir rakamı yoktur. Çünkü tazminat miktarları kazanın oluşum şekline ve özelliklerine göre değişiklik gösterir.

Manevi tazminat davalarında dikkate alınan unsurlar aşağıdaki gibidir:

• Mağdur ve suçlu tarafların sosyal ve ekonomik durumları
• Trafik kazasının meydana geliş şekli
• Mağdur ve suçlu tarafların kusur durumları
• Hak ve nesafete dair kurallar

Maddi tazminat davalarında ise dikkate alınan unsurlar şunlardır:

• Mağdur ve suçlu tarafların kusur durumları
• Trafik kazası sonrası gerçekleşen maluliyet oranı
• Maluliyete uğrayan kişinin aktif ve pasif çalışma yılları
• Maluliyete uğrayan kişinin yaşı

Hem manevi hem de maddi tazminat hesabında dikkate alınması gereken birçok unsur vardır. Bu dava süreciyle ilgili hizmet almak için avukat ile iletişime geçebilirsiniz.